Bệnh Zika: Phụ nữ đang mang thai phải làm gì để sàng lọc thai nhi đầu nhỏ?

Theo PGS Trần Danh Cường – Phó Giám đốc Bệnh viện Phụ Sản trung ương, trong sản khoa, chẩn đoán não nhỏ là chẩn đoán sâu, không phổ biến. Vì thế, chẩn đoán trước sinh chứng đầu nhỏ có tỷ lệ rất thấp.




Nguyên nhân gây ra chứng teo não, PGS Cường cho biết, có tới 20% không rõ nguyên nhân. Còn lại có 3 nguyên nhân chính là nhiễm trùng, ký sinh trùng, rubella và hiện nay, theo tổ chức Y tế thế giới WHO khuyến cáo, thêm bệnh liên quan với vi rút Zika nhưng chưa khẳng định chắc chắn.

Ngoài ra, còn có các nguyên nhân như có tổn thương di truyền do tổn thường nhiễm sắc thể, gen, do nhiễm độc, chiếu xạ hoặc một số hoá chất.

PGS Cường cho biết thêm, việc chẩn đoán đầu nhỏ hoàn toàn liên quan đến số đo, kích thước của đầu và có thể chẩn đoán trước sinh qua siêu âm. Hiện nay, tại các cơ sở y tế tư xã đến huyện đã được trang bị máy siêu âm. Vì thế chỉ cần tập huấn tốt thì có thể chẩn đoán được chứng teo não ở thai nhi.

Với phụ nữ đang mang thai như trường hợp bệnh nhân ở TP.HCM có dương tính với vi rút Zika, trong thời gian tới sẽ được giám sát chứng teo não ở thai nhi. Điều này sẽ được địa phương giám sát. Theo PGS Cường hai tuần sẽ siêu âm 1 lần để xem tiến triển của thai nhi.

Bình thường, những dị tật này nguy hiểm nhất ở thai nhi 3 tháng đầu vì lúc này đang trong giai đoạn hình thành thai nhi và ống thần kinh. Vi rút gây tổn thương hệ thần kinh của trẻ tạo ra các dị tật, trong đó có dị tật đầu nhỏ. Thai phụ có thể kiểm tra dị tật đầu nhỏ cho thai nhi 2 tuần /lần.

Theo PGS Trần Đắc Phu, tại Việt Nam hiện nay có 4 viện giám sát Zika là viện Vệ sinh dịch tễ Trung ương, viện Pasteur Nha Trang, viện Pasteur Tp.HCM và Tây Nguyên. Nhưng không phải vì thế mà sẽ làm xét nghiệm sàng lọc dị tật đầu nhỏ cho tất cả phụ nữ mang thai mà chỉ khuyến cáo phụ nữ trong vùng dịch, có các biểu hiện như sốt nhẹ, nổi ban thì nên đến các trung tâm y tế để làm sàng lọc xét nghiệm vi rút Zika.

Nếu dương tính sẽ đặt trong chế độ theo dõi với đặc thù của bệnh Zika. Xét nghiệm cũng có chỉ định như sốt, bất thường khi đang mang thai mới tiến hành xét nghiệm.

Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Thanh Long trấn an người dân không nên lo lắng với dịch này vì không phải tất cả các trường hợp nhiễm Zika đều gây hội chứng đầu nhỏ. Trong 6.760 trường hợp mang thai nhiễm Zika tại Brazil chỉ ghi nhận gần 1.000 trường hợp đầu nhỏ mà thôi.
Nhiều quốc gia khác không ghi nhận hoặc tỉ lệ mắc hội chứng đầu nhỏ thấp như Colombia chỉ 32 trường hợp, một số quốc gia khác chỉ có 1-2 trường hợp. "Chúng ta không nên quá lo lắng rằng cứ mắc Zika là mắc hội chứng đầu nhỏ" - Ông Long khẳng định.